Als startende leerkracht sta je voor allerlei uitdagingen. Daar weet Debby van Isselt, voormalig kapster, alles van. Een schaar gebruikt zij nu om te knutselen met kleuters. Tips en trucs voor starters in het onderwijs zijn meer dan welkom. Want wat doe je als een oudergesprek niet loopt zoals je verwacht had? De inductiebijeenkomst masterclass oudergesprekken bood uitkomst.
Debby komt uit een ander vakgebied, namelijk het kappersvak. Heel wat anders, toch? “Nou, zeker!”, begint Debby. “30 jaar geleden wilde ik mijn lesbevoegdheid halen in mijn eigen vakgebied, maar daar kwam toen iets tussen in mijn gezinssituatie. De zorg voor mijn gezin gaat uiteraard altijd voor. Maar het onderwijs bleef me trekken. Ik wilde al heel lang de overstap maken, maar ja, die lat ligt dan wel hoog. Zou ik het wel kunnen? Omgaan met kinderen vond ik geen probleem. Ik heb zelf kinderen die naar de basisschool gingen en in de salon hoorde ik allemaal leuke kinderverhalen. Het almaar oplopende lerarentekort vond ik ook echt erg; onderwijs is de basis. Uiteindelijk heb ik de sprong gewaagd en ben ik gestart met de deeltijd lerarenopleiding.”
Heerlijk werk
Vorig jaar heeft Debby de PABO afgerond en nu werkt ze als startende leerkracht op OBS de Archipel. Drie dagen per week staat ze voor groep 1/2. Dat bevalt haar heel erg goed. “Het is heerlijk werk!”, roept Debby enthousiast. “Ik krijg veel respons van de kinderen, er is mooie energie. Ik kan ze echt wat meegeven.” In de klas speelt Debby in op dingen van de dag. Zo maakt ze met de kinderen een tabel van het fruit en laat ze de kinderen kleuren oefenen met fruit van het tien uurtje. “Ideaal op dit moment, met al dat fruit in overvloed”, lacht Debby. “Het bewustzijn van vertrouwen en veiligheid, dat vind ik heel belangrijk, vooral bij kinderen. Als je je veilig voelt, kan je leren. Dat geef ik de kinderen in mijn klas mee. En dat ze eerlijk moeten zijn. Ik zeg altijd: De juf wordt niet boos omdát je eerlijk bent.”
OEN, OMA en ANNA
Op 14 mei j.l. vond er weer een inductiebijeenkomst voor startende leerkrachten plaats. Deze keer was het een masterclass oudergesprekken. Hoe was dat? “Heel nuttig!”, vond Debby. “Er werd veel kennis uit de opleiding opgehaald. En het was een feest van herkenning van afkortingen, zoals OEN (Open, Eerlijk en Nieuwsgierig zijn), OMA (Oordelen, Mening geven en Advies) en ANNA (Altijd Navragen Nooit Aannemen). De trainers, Jimmy en Leonie, gaven aan wat voor situaties zich kunnen voordoen bij een oudergesprek. We konden ook zelf aangeven waar we moeite mee hadden, waar we aandacht aan wilden besteden of een specifiek voorval bespreken. Zo’n situatie kon je dan ‘uitspelen’ met de trainers. Mensen stellen zich dan heel kwetsbaar op; daar heb ik echt bewondering voor. Wat ik heel mooi vond om te zien was de warmte die collega’s kregen van de omstanders. En de rust en duidelijkheid die de trainers gaven. Zij speelden voor op wat voor manieren je op een voorval kan reageren en wat de vervolgreacties kunnen zijn. De masterclass was zeer zeker gericht op situaties uit de praktijk. Er was ook meer dan genoeg ruimte om op elkaar te reageren, opbouwende feedback te geven. Ik vond het echt een heel waardevolle workshop.”
Laat OMA thuis
‘What’s in it for me? Wat heb ik nu nodig?’ Dat is wat de ‘masterclass oudergesprekken’ mensen wil meegeven. Heeft Debby nog tips gekregen in de masterclass die ze in haar werk kan toepassen? “Ja, zeker wel!”, antwoordt Debby. “Jimmy gaf aan: ‘met uitademen laat je los; focus op je uitademen.’ Met ‘ja’ zeggen, adem je uit, dat vind ik een fantastische tip! Dan laat je namelijk los. Heel fijn voor de ander, die met een bepaalde emotie bij je komt. Zeg vooral niet dat je de ander begrijpt. Natuurlijk kan je je wel inleven in een situatie, maar als je aangeeft dat je het begrijpt, kan de emotie bij de ander juist nog meer oplopen. De emotie waarmee een ouder bij je komt, kan een heel andere onderbouwing hebben dan wat jij zelf voor ogen hebt bij een gesprek.”
Mooie punten van de module communicatie uit de opleiding kwamen aan bod in de masterclass oudergesprekken. Heel handig om even op te frissen. En meteen een mooie aanvulling op alles wat je geleerd hebt, volgens Debby. “Als een ouder boos is, zeg dan: Ik zie dat het u raakt; klopt dat? Laat zien dat je betrokken bent, zonder meteen te oordelen. Laat OMA thuis, ha ha!”
Slechtnieuwsgesprek
In de masterclass was ook aandacht voor slechtnieuwsgesprekken. “De trainers lieten mooie voorbeelden zien en gaven heel waardevolle handvatten”, aldus Debby. “Een slechtnieuwsgesprek is al spannend. Voer zo’n gesprek niet alleen, maar bijvoorbeeld samen met een IB’er. De essentie van het gesprek moet gezegd worden, dus draai er niet omheen. Start met de urgentie, daar zit de energie. Geef meteen aan wat de boodschap is, met een duidelijke inleiding, als ‘Ik heb een vervelend bericht voor u’. Een slechtnieuwsgesprek komt niet uit de lucht vallen, maar je moet mensen er wel op voorbereiden. Plan moeilijke gesprekken voorafgaand aan het rapportgesprek, zodat het rapportgesprek over de inhoud gaat. Het gaat om het proces van het slecht nieuws geven, samen de ‘ballon van energie’ leeg laten lopen. In de masterclass werden ook handvatten gegeven voor een nare of zelfs dreigende situatie. Zet de situatie on hold en benoem wat het gedrag met je doet. Zorg dat je de regie neemt en houdt.”
Aanvulling op jezelf
Debby is heel enthousiast over de masterclass oudergesprekken. De trainers lieten veel situaties zien aan de deelnemers. “Dat deden ze echt heel goed”, roept Debby. “Als volleerde acteurs; het was net of je in het theater zat! Je zat er helemaal in! Het was ontzettend waardevol voor ieder die te maken heeft of heeft gehad met een bepaalde situatie.”
Is een inductiebijeenkomst zoals de masterclass oudergesprekken een aanrader voor collega starters? “Absoluut!”, sluit Debby af. “Al is het alleen maar voor het stukje ophalen van kennis die je al hebt. Zoals van de verschillende afkortingen. Maar ook voor de saamhorigheid, de samenkomst. Je bent in gesprek met collega’s, voormalige mede-studenten die je uit het oog bent verloren. Het reünie-effect, zeg maar! En je krijgt inzicht in situaties waar je nog niet mee te maken hebt gehad, zoals een slechtnieuwsgesprek. Heel nuttig. In zo’n inductiebijeenkomst krijg je alvast handvatten die je mee kan nemen, niet alleen op je werk, in oudergesprekken, maar ook privé in gesprekken. Ik ervaarde het echt als een aanvulling op mezelf!”
