Vanuit een ander beroep het voortgezet onderwijs instromen
In het voortgezet onderwijs wordt voor iedere zij-instromer een persoonlijk traject opgezet. Samen met de opleiders onderzoek je voor welke lerarenopleiding je in aanmerking komt. Daarna kan je bij de vacatures kijken of er een functie openstaat die jij interessant vindt.
Je kunt solliciteren en aangeven dat je de vacature wilt vervullen als zij-instromer. Hierna volgt een geschiktheidsonderzoek. Samen met de school en de opleider wordt vervolgens een tweejarig traject afgesproken.
Zij-instromers staan voor minimaal 0,6 fte voor de klas, de overige tijd gebruik je voor studie en college.
Richtlijnen en eisen
- Zij-instroomtrajecten zijn alleen beschikbaar voor tekortvakken zoals Engels, Nederlands (eerstegraads) en technische vakken.
- Een (tijdelijke) aanstelling op een middelbare school is een vereiste om te kunnen beginnen met een zij-instroomtraject.
- Een Verklaring Omtrent Gedrag is
- Een afgeronde studie op hbo-, of wo-niveau is een vereiste net als beroeps- en maatschappelijke ervaring.
- Je beschikt over competenties en kennis of ervaring die van pas komen bij het docentschap. Via een geschiktheidsonderzoek wordt in kaart gebracht wat je al weet en kunt en welke scholing en begeleiding je aanvullend nodig hebt.
Houd er rekening mee dat er voor sommige profielen in het vmbo andere eisen van toepassing zijn. Dat is het geval bij beroepsgerichte profielen zoals:
- Bouwen, wonen en interieur
- Mobiliteit en transport
- Horeca, bakkerij en recreatie
- Produceren, installeren en energie.
Als je een beroepsgericht vak wilt doen, dan zijn dit de eisen:
- Een afgeronde middenkaderopleiding of specialistenopleiding op mbo 4 niveau
- Hbo werk- en denkniveau
- Beroeps- en maatschappelijke ervaring
- Een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)
Als je niet aan bovenstaande eisen voldoet, maar je wilt wel graag in het voortgezet onderwijs werken, dan kan je via de reguliere route (en lerarenopleiding) leraar worden. Soms kan je op basis van je werkervaring vrijstellingen krijgen.
Route voor mbo’ers
Met een mbo-diploma op zak kan je aan een lerarenopleiding beginnen voor één van de beroepsgerichte vakken die op het vmbo wordt gegeven. Je kunt de opleiding in deeltijd doen, zodat je leert en tegelijkertijd ervaring in het onderwijs kunt opdoen.
Afhankelijk van de studierichting van de mbo-opleiding die je hebt afgerond, is het soms mogelijk om direct in het vmbo aan de slag te gaan. Niet als leraar, maar in een ondersteunende functie. Denk hierbij aan een functie als onderwijsondersteuner of onderwijsassistent.
Routes voor hbo’ers en wo’ers
Wanneer je een afgeronde hbo- of wo-opleiding hebt, over beroeps- en maatschappelijke ervaring beschikt en een Verklaring Omtrent Gedrag hebt, dan kan je via drie routes versneld het voortgezet onderwijs instromen:
Met de hbo-kopopleiding behaal je in één jaar je tweedegraads bevoegdheid, waarmee je les mag geven in de onderbouw: vmbo (leerjaar 1-4) en havo en vwo (leerjaar 1-3). Je kunt de kopopleiding volgen als je een bacheloropleiding hebt die bij een schoolvak aansluit. Dus stel: je hebt een bachelor commerciële economie, dan kan je bijvoorbeeld leraar economie worden. Met een tweedegraads bevoegdheid, mag je ook op het mbo lesgeven.
Wanneer je een universitaire bachelor of master in een schoolvak succesvol hebt afgerond, is er de mogelijkheid om een educatieve module te volgen.
Een educatieve module is een traject van een half jaar waarbij je voltijd studeert. Deeltijd is ook mogelijk. Kies je daarvoor, dan duurt het traject een jaar. Met de educatieve module ontvang je een beperkte tweedegraads lesbevoegdheid.
Daarmee kan je lesgeven aan de klassen van het vmbo theoretische leerweg en aan de onderbouw van de havo en het vwo (klas 1 t/m 3).
Met het zij-instroomtraject kan je zowel je tweedegraads als eerstegraads lesbevoegdheid behalen, zodat je aan iedere klas in het voortgezet onderwijs les mag geven. Het zij-instroomtraject bestaat uit drie onderdelen:
- Sollicitatiegesprek en een geschiktheidsonderzoek
- Een scholings- en begeleidingstraject van twee jaar
- Een bekwaamheidsonderzoek
Sollicitatiegesprek en geschiktheidsonderzoek
Voordat je met het zij-instroomtraject begint beginnen, solliciteer je bij een school voor voortgezet onderwijs.
Bij een match wordt er een geschiktheidsonderzoek afgenomen om te bepalen of je wel of niet direct voor de klas kunt. Om dat te bepalen worden je competenties beoordeeld. Dat gebeurt onder andere aan de hand van het geven van een praktijkles en het afnemen van een taal- en rekentoets.
Scholings- en begeleidingstraject
Wanneer het geschiktheidsonderzoek wordt beoordeeld met de uitkomst ‘bijna volledig geschikt’, kan je aan een tweejarig scholings- en begeleidingstraject beginnen.
Dit traject is op maat en wordt afgestemd op de vaardigheden die je nog verder moet ontwikkelen. De concrete invulling van het traject wordt bepaald door de school waar je als zij-instromer gaat werken, en de opleiding.
Gedurende het scholings- en begeleidingstraject sta je betaald voor de klas en krijg je ondersteuning vanuit je werkgever en het opleidingsinstituut.
Bekwaamheidsonderzoek
Als afsluiting van het scholings- en begeleidingstraject wordt er een bekwaamheidsonderzoek uitgevoerd. Bij een positieve uitslag ontvang je een getuigschrift waarmee je bevoegd bent om in het voortgezet onderwijs les te geven.
Belangrijk om te weten: het getuigschrift is geen bachelordiploma.
Deeltijd leraar
Wil je je huidige baan behouden en voor een combinatie met een baan in het voortgezet onderwijs kiezen? Dan is het mogelijk om deeltijd leraar te worden. Dit wordt ook wel hybride leraar genoemd.
Wanneer je wekelijks maximaal 4 uren als vakdocent lesgeeft heb je geen lesbevoegdheid nodig. Ga je meer dan 4 uur per week lesgeven, dan heb je twee jaar de tijd om je bevoegdheid voor het voortgezet onderwijs te behalen.
